دنیای زنان در عصر قاجار

دنیای زنان در عصر قاجار

حسن جهان خانم (والیه)

و ۱۲۷۸ ق

حسن جهان خانم دختر فاطمه خانم (سنبل باجی) و فتحعلی شاه قاجار بود. او به اصرار امان الله خان حاکم کردستان در حدود سال ۱۲۳۲ ق با پسر وی خسرو خان ازدواج کرد. از خسرو خان صاحب شش فرزند شد: سه دختر به نام‌های خانم خانمها، عادله سلطان، و آغه خانم، و سه پسر به نام‌های رضا قلی خان، غلام شاه خان، و احمد خان. حسن جهان خانم پس از مرگ همسرش، تقاضای حکومت کردستان را برای فرزند ارشدش، رضا قلی خان، کرد. اما چون پسرش هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، حسن جهان خانم به همراه وزیرش، میرزا فرج، ده سال زمام امور را به جای فرزند در دست گرفت و به همین دلیل ملقب به والیه شد. او در ۱۲۷۸ ق فوت کرد.

حسن جهان خانم دختر فاطمه خانم (سنبل باجی) و فتحعلی شاه قاجار بود. او به اصرار امان الله خان حاکم کردستان در حدود سال ۱۲۳۲ ق با پسر وی خسرو خان ازدواج کرد. از خسرو خان صاحب شش فرزند شد: سه دختر به نام‌های خانم خانمها، عادله سلطان، و آغه خانم، و سه پسر به نام‌های رضا قلی خان، غلام شاه خان، واحمد خان. خسرو خان چهار سال بعد از ازدواج با والیه، با دختر دایی خود، ماه شرف خانم (مستوره کردستانی)، ازدواج کرد. در سال ۱۲۵۰ ق خسرو خان بر اثر طاعون درگذشت. پس از مرگ خسرو خان در سال۱۲۵۰ ق مستوره کردستان را ترک کرد و به عثمانی رفت و تا هنگام مرگش آنجا ماند. ولی حسن جهان خانم در کردستان ماند و از فتحعلی شاه تقاضای حکومت کردستان را برای فرزند ارشدش، رضا قلی خان، کرد. اما چون پسرش هنوز به سن بلوغ نرسیده بود، حسن جهان خانم به همراه وزیرش، میرزا فرج، ده سال زمام امور را به جای فرزند در دست گرفت. حسن جهان خانم به این دلیل که مدتی والی و حاکم کردستان بود ملقب به والیه شد. زمانی که اردشير ميرزا، پسر عباس ميرزا قاجار، برای استيلا بر کردستان از گروس به سنندج لشکرکشی کرد، حسن جهان خانم با سپاه اردلان به مقابله او رفت و با مقنعه و روبنده، سپاه خود را فرماندهی کرد. بنا به برخی روایات، اردشیر میرزا که نمی توانست شکست از سپاهی را که حسن جهان خانم فرماندهی می کرد تحمل کند و آن را مایه ننگ خود می دانست، از راه صلح وارد شد و تقاضای ازدواج با دختر حسن جهان خانم (خانم خانمها) کرد. حسن جهان خانم این تقاضا را قبول کرد. حسن جهان خانم از شاعران بنام دوره قاجار با ديوان شعری حدود ششصد، هفتصد بيت شعر بود. همچنین کتابی به نام «بساط نشاط» به او نسبت داده شده است. او درسال ۱۲۷۸ ق فوت کرد. بستن

دايرة المعارف زن ایرانی (جلد دو) به سرپرستی مصطفی اجتهادی، مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، چاپ اول ۱۳۸۲. ديوان بيگی شيرازی، سيد احمد. حديقه الشعرا، ادب و فرهنگ در عصر قاجاريه، با تصحيح و تکميل و تحشيه دکتر عبدالحسين نوايی. تهران: زرين، ۱۳۶۶، ج ۳. عضدالدوله، ميرزا احمدخان. تاريخ عضدی، با تصحيح دکتر عبدالحسين نوايی، تهران: علم، ۱۳۷۶. ماه شرف خانم مستوره. تاريخ اردلان، با مقدمه و تصحيح و تحشيه ناصر آزاد پور، چاپخانه بهرامی، بی جا، بی تا. مردوخ کردستانی، شيخ محمد. تاريخ مردوخ، تهران: کارنگ، ۱۳۷۹. مهاجر، نجف علی. فرهنگنامه زنان پارسی گوی، تهران: اوحدی، ۱۳۸۴. بستن

این فرد را می‌شناسید؟
به تکمیل اطلاعات این فرد کمک کنید